Art. 207. § 1. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy.
Na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz powierzenie wykonywania zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy specjalistom spoza zakładu pracy, o których mowa w art. 237 11 § 2.
Czym jest wobec tego odpowiedzialność pracodawcy? Co to znaczy dla przedsiębiorcy zatrudniającego pracownika lub pracowników.
Do napisania artykułu skłoniła minie pewna okoliczność, w jakiej się znalazłem rozmawiając z jednym z moich klientów. Podczas rozmowy zostałem zapytany, czy nawet dla jednego pracownika należy wypełnić te same obowiązki wynikające z zapisów prawa pracy co pracodawca zatrudniający kilka, kilkunastu, czy nawet kilkadziesiąt pracowników.
Otóż, tak odpowiedzialność jaka spoczywa na pracodawcy jest identyczna. Bez względu na ilość zatrudnionych pracowników, czy nawet wielkość etatu. Różnica w dopełnieniu formalności w zakresie przygotowania koniecznych dokumentów może wynikać jedynie ze skali zagrożeń jakie występują na poszczególnych stanowiskach.
Tutaj pomocne nam będą zakresy obowiązków, jakie opracowane są na poszczególne stanowiska. Każdy zatrudniany nowy pracownik, lub w sytuacji zmiany obowiązków dla innego pracownika, zakres jest im przedkładany do zapoznania.
Dla Nas pracowników Służby BHP jest to jeden z ważniejszych dokumentów kadrowych, odważę się stwierdzenia, że nawet ważniejszy od umowy. Dzięki niemu możemy precyzyjnie, poprzez ocenę procesów technologicznych jakie wykonuje pracownik ocenić zagrożenia jakie mogą wystąpić podczas pracy. To jeden z ważniejszych elementów jakie pracodawca wypełniając zapisy art. 207 Kodeksu Pracy w zakresie odpowiedzialności za bezpieczeństwo pracy jest zobowiązany do spełnienia.
Pracownik podczas wykonywania swoich zawodowych czynności, poddawany jest czynnikom mającym negatywny wpływ na jego zdrowie, bezpieczeństwo, nawet komfort pracy. Źródłem wspomnianych czynników maże być otoczenie pracy, ale również wykorzystywane podczas pracy maszyny i urządzenia.
Obowiązkiem pracodawcy jest umieć znaleźć zagrożenia, ocenić ich skalę, ale również znaleźć działania profilaktyczne jakie należy zapewnić pracownikowi aby praca jaką wykonuje nie stwarzała dla niego bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia. Ważne aby z wynikami analizy jaką pracodawca przeprowadza został zapoznany sam pracownik.
Pamiętajmy, nie ma znaczenia ilu pracowników zatrudniamy. Obowiązek jest ten sam.
Gdzie możemy znaleźć wykaz czynników mających wpływ na bezpieczeństwo pracy? W podstawowym dokumencie BHP. Mianowicie Ryzyku Zawodowym. Dokument ten zawiera zestawienie czynników pracy na jakie narażony jest pracownik wraz z działaniami jakie należy zastosować aby zapewnić bezpieczne, komfortowe warunki pracy.
Wspomniane działania podzielić, z grubsza możemy na działania techniczne i organizacyjne.
Pierwsze związane np. z zabezpieczeniem stanowiska lub maszyny czy urządzeń. Środkami technicznymi mogą być np. urządzenia zabezpieczające, osłony, środki ochrony indywidualnej, czy zbiorowej. Do organizacyjnych, natomiast np. zmiana rotacja procesów pracy np. celem uniknięcia zjawiska monotonii pracy.
Pamiętajmy aby zapoznać pracowników z Ryzykiem Zawodowym. Forma zapoznania nie jest prawnie określona, ani sposób potwierdzenia tego faktu przez pracowników. Dobrze jest aby podczas każdego szkolenia okresowego oraz podczas szkoleń na stanowisku pracy (instruktaż stanowiskowy, szerzej o szkoleniach będę wkrótce pisał) przypominać pracownikom na jakie zagrożenia mają zwracać szczególną uwagę.
Pamiętaj! Ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia podczas wykonywania pracy z uwagi na czas (ekspozycję) narażenia pracownika podczas pracy, oraz skalę potencjalnie powstałego skutku (uszczerbku) na zdrowiu. Zdrowie, zaznaczam mam tu na myśli w tym przypadku również bezpieczeństwo.
Ocenę Ryzyka Zawodowego aktualizujemy w przypadkach:
1. Realnie co 2 lata – interwał czasowy jak zmieniają się przepisy,
2. Podczas kiedy na danych stanowisku było zdarzenie wypadkowe,
3. Podczas zmiany procesów pracy lub wprowadzenia nowej maszyny lub urządzenia, pamiętajmy również o ewentualnych zmianach konstrukcyjnych lub funkcjonalnych maszyn czy urządzeń. A ich zmiana wpływa na poziom bezpieczeństwa pracy.
Kto opracowuje Ryzyko Zawodowe? Odpowiedzialność w zakresie zapoznania pracowników, a tym samym opracowania ponosi Pracodawca. To na jego barkach spoczywa przygotowanie dokumentu. Podczas przygotowania skorzystać on może z pomocy specjalistów, powołują Komisję w zakresie szacowania ryzyka zawodowego.
Pamiętajmy, że ocenę ryzyka opracowuje się na dane stanowisko. Możemy łączyć stanowiska w jeden dokument. Tak się stać może jedynie wtedy, kiedy zagrożenia jakie występują na określonych stanowiskach są dla ich grupy takie same.
Metod szacowania ryzyka jest wiele. Dzielą się one na metody: ilościowe oraz wskaźnikowe. Wszystkie oparte są praktycznie na tej samej zasadzie. Gdzie skalę ryzyka szacuje się poprzez określenie stopnia prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia z uwagi na czas narażenia oraz skalę powstałego urazu. Można to ując we wzorze:
Pryzyka = Eks x S
gdzie:
Pryzyka – Prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka
Eks – czas narażenia, ekspozycja
S – skala powstałego skutku
Jeżeli potrzebujesz wsparcia w zakresie szacowania ryzyka dla swoich pracowników lub chcesz zgłębić wiedzę w zakresie wybranej metody, czy potrzebujesz szybkiej odpowiedzi w zakresie tematyk związanej z ryzykiem zawodowym zapisz się do Newslettera. Otrzymasz zupełnie za darmo pakiet wiedzy w zakresie przykładowego ryzyka zawodowego, oraz samych metod szacowania ryzyka.
Podstawa opracowania Ryzyka zawodowego określona jest w Kodeksie Pracy:
Art. 226.
Pracodawca:
1. ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko,
2. informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
